Odporność psychiczna pomaga o nasz dobrostan. Nie sprawia ona, że przestajemy się stresować czy przeżywać trudniejsze chwile, ale dzięki rozwiniętej odporności psychicznej te kryzysy i trudności mogą być mniejsze i łatwiej jest wracać do równowagi po trudnych doświadczeniach. Jest to konstrukt niejednorodny, składający się z wielu elementów i warstw.
![]()
Czy rodzimy się z nią?
![]()
I tak i nie ![]()
. Mówi się o pewnym wrodzonym jej elemencie (m.in. genetycznej pojemności na frustrację i wrażliwości na sensory), czyli pewnych mechanizmach, które pozwalają nam radzić sobie z trudnościami. Wraz z wiekiem zarówno sposób świadomy, jak i nieświadomy kształtujemy naszą oporność psychiczną.
Czy unikanie stresu pomoże ukształtować silną odporność psychiczną?
![]()
To zależy ![]()
Pewien rodzaj stresu będzie wspierał rozwijanie odporności (bo będzie generował nowe wyzwania), jednak kiedy tego stresu będzie zbyt dużo, będzie utrudniać nabywanie nowych doświadczeń i kształtowanie się odporności psychicznej. Dziecko samo zazwyczaj wie, czy stres jest adekwatny do jego możliwości. Odpowiedni stres to taki, z którym dziecko mierzy się w obszarze dobrowolności. Aby nam dorosłym łatwiej było ustalić jaki jest adekwatny poziom stresu u dziecka, musimy obserwować, eksperymentować i przede wszystkim słuchać tego, co dziecko mówi nam (nie tylko werbalnie!) o swoich doświadczeniach i potrzebach.
A więc… obserwujemy, eksperymentujmy i słuchajmy! ![]()
Jaką rolę w kształtowaniu odporności psychicznej dzieci mamy my, dorośli?
![]()
Od dziecka, które potrzebuje dorosłego (takiego, który będzie mu towarzyszył i zadba o jego poczucie bezpieczeństwa) do dorosłego, który dysponuje szeroką gamą strategii (które pomogą mu zadbać o siebie) jest długa droga. Dlatego ważne jest, abyśmy wspierali nasze pociechy, aby droga ta była jak najbardziej efektywna.
![]()
Musimy pamiętać, że nie tylko rozmowy są ważne, ale też momenty, w których to my dorośli korzystamy ze swojej odporności – opiekujemy się sobą i swoimi trudnościami. Wtedy dziecko ma okazje uczyć się poprzez obserwację. Jedną z takich umiejętności jest proszenie o pomoc – jakże ważna w procesie dbania o siebie i radzenia sobie z trudnościami.
![]()
Przekonania rodziców o tym, że dzieci powinny być przyzwyczajone do dyskomfortu utrudnia dbanie o ich odporność. Jest to błędne rozumienie dorosłych, że odporność = wytrzymywanie dyskomfortu. Odporność nie polega tylko na kontroli i wytrzymywaniu, jest to bardziej rozpoznawanie swoich potrzeb, dbanie o nie i reagowanie adekwatnie do tych potrzeb, aby pewne rzeczy, które są trudne dla naszego ciała i psychiki nie wydarzyły się. Nie na wszystko mamy wpływ, ale działajmy na to, co możemy zmienić!
![]()
Przekonaniami rodziców, pozwalającym na wzmacnianie odporności dzieci, są: to, że dzieci potrafią rozpoznawać swoje potrzeby oraz to, że ufamy temu, co dzieci nam komunikują i bierzemy to pod uwagę. Dzięki temu, kiedy dziecko pokaże nam, że jest dla niego za dużo/za trudno, łatwiej będzie nam mu uwierzyć, a nie wmawiać mu, że na pewno sobie poradzi.
Bądźmy czujni na sygnały, płynące od naszych dzieci!
Konsultacja psychologiczna i pedagogiczna
Umów się na wizytę jeżeli potrzebujesz konsultacji psychologicznej lub pedagogicznej. Nasze Centrum Terapii i Przedszkole działa w Bydgoszczy i Łochowie. Wśród naszych dzieci są mieszkańcy Nakła nad Notecią, Szubina, Osielska, Dobrcza, Strzelec Dolnych i innych miejscowości w okolicach Bydgoszczy.
Źródło:
Rozmowa M. Stańczyk z A. Stein w czasopiśmie Psychologia dziecka (7/2023).
